იურისპრუდენციის თანამედროვე პარადიგმები

დღევანდელობაში ხშირია საუბარი სასამართლო ორგანოებსა და პოლიციაში კანონის უზენაესობისა და უდანაშაულობის პრეზუმპციის აშკარა და ცინიკურად შელახვის ფაქტებზე. რთულია ოქროს შუალედის მოძებნა მართლმსაჯულებისადმი, როგორც ინსტიტუტისადმი პატივისცემასა და საქმეზე სამართლიანი გადაწყვეტილების მიღების ინტერესს შორის.


არსებობს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, რომელიც ადგენს წესებს თუ რა მეთოდებით უნდა გაიხსნას და გამოძიებულ იქნას დანაშაული ანუ სახელმწიფოს მიერ შემუშავებულია ოპტიმალური წესები კონკრეტული შემთხვევის ირგვლივ სინამდვილის დადგენისათვის, ანუ მეთოდი, რაც უნდა იქნეს გამოყენებული ვინმეს დადანაშაულებაში. თავისთავად ეს მეთოდი არის ცივილიზებული და ევროპრაქტიკის მიღწევებთან მაქსიმალურ შესაბამისობაში. თუმცა ერთია დაწერილი კანონი და მეორეა მისი შესრულება ან/და შესრულებისადმი განწყობა. თუმცა დღევანდელ პერიოდში ასეთი განწყობის გამოუვლენობა ისეთი აშკარა და ცალსახაა, რომ თუკი ადამიანმა მიმდინარე პროცესისათვის (ყოფითი ინერციისადმი) რაიმე შეუსაბამო ქმედება ჩაიდინა, პოლიცია ყოველთვის ცდილობს ამ ქმედებას მოუძებნოს შესაბამისი მუხლი სისხლის სამართლის კოდექსში და ასეთ ქმედებას შესძინოს კრიმინალის ნიშნები, თუნდაც ასეთი მუხლი კოდექსში არ არსებობდეს; ან თუ ობიექტურად ადგილი აქვს რაიმე დანაშაულს, შეფასებისას მაქსიმალურად ამტკიცოს რომ ეს ნამდვილად ასეა და თვალი მისი უფრო მძიმე დანაშაულად გარდაქმისაკენ გაურბის.


სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის ერთ-ერთი მთავარი დანიშნულება გამოძიების, დანაშაულის გახსნის და მასზე ობიექტური რეალობის დადგენის ფუნქციის შესრულებაა. დაუშვებელია ყოველგვარი, ჩვეულებითი თუ პირველყოფილი მეთოდებით დანაშაულის დამტკიცება. პირის დადანაშაულებას, ისევე როგორც გამართლებას, ხელოვნება ჭირდება და ასეთი ხელოვნების სახელმძღვანელოა სწორედ სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი. ვინაიდან სახელმწიფომ თავის ვალდებულებად აიღო მოქალაქის დასჯის ვალდებულება, მანვე იტვირთა დანაშაულის მტკიცებისას ობიექტური, ცივილური, შეუქცევადი და სარწმუნო მეთოდების გამოყენების ვალდებულება. არ შეიძლება დანაშაული გაიხსნას ნებისმიერი მეთოდით. დაუშვებელია პირისათვის ბრალდების წარდგენა ან დადანაშაულება შესაბამისი საპროცესო წესების დაცვის გარეშე, რაც იგივეა, რაც ველურობა და წინაქრისტიანულ ხანაში დაბრუნება, რომ აღარაფერი ვთქვათ ადამიანის უფლებების შელახვაზე და ა.შ.


მაგალითად, გურჯაანში ერთ-ერთ საჯარო დაწესებულებაში მუშაობდა ნ.მ. მას დაბრალდა თანამშრომელის პლასტიკური ბარათის ქურდობა და მისივე საბანკო ანგარიშიდან თანხის გამოტანა. პოლიციამ წარმოადგინა ნ.მ. გამოსახულებით დანაშაულის დროს ბანკომატთან დგომის კადრები. ნ.მ. ამტკიცებდა, რომ მოცემულ დროს ის მართლაც იდგა ბანკომატთან, მაგრამ საკუთარ ანგარიშზე თანხის ნაშთს ამოწმებდა. მიუხედავად დაცვის შუამდგომლობისა, ამოეღოთ მოცემული ბანკომატის მეხსიერების მყარი დისკი, სადაც გამოჩნდებოდა თუ რა მიზნით იყო მისული ბანკომატთან ნ.მ., გამოძიებამ ეს არ ისურვა. ამასთან, ფოტოკადრები ბანკომატის ფოტოარქივიდან მოიპოვა უკანონოდ, მოსამართლის ბრძანების გარეშე. აქვე გამოიკვეთა ბანკის დაინტერესება საქმე არ გახმაურებულიყო და ა.შ. ასევე არ ჩატარებულა სათანადო ექსპერტიზა ფოტომასალის გაშიფვრის თვალსაზრისით. ხოლო რაც ყველაზე უცნაური იყო, პლასტიკური ბარათი კვლავ დაზარალებულის ჩანთაში აღმოჩნდა. ამასთან, მიუხედავად თავად დაზარალებულის წინააღმდეგობრივი ჩვენებებისა, რომელიც ვერ ამტკიცებდა სად, რა ვითარებაში შეიძლებოდა დაეკარგა პლასტიკური ბარათი, სასამართლომ ყოველგვარი შეფასების გარეშე ნ.მ. მაინც დამნაშავედ ცნო.


თბილისის პოლიციის V განყოფილებაში გ.კ. ბრალი დაედო კ.კ. მკვლელობის მცდელობისათვის. დაზარალებული წინასწარ გამოძიებაში უთითებდა რომ კ.კ. მას სამი ჭრილობა გულმკერდის წინა მხარეს მიაყენა, თუმცა რეალურად მას ჭრილობები ზურგის არეში მიადგა. საქმეში მონაწილე ექსპერტებმა, ტრასოლოგებმა და მედიკოსმა ვერ ახსნეს თუ რა მეთოდი გამოიყენეს საექსპერტო კვლევისათვის, რამდენად საიმედო იყო ისინი. ტრასოლოგები უთითებდნენ, რომ დაზარალებულის მაისურს ზურგის მხრიდან აჩნდა გამჭოლი დაზიანებები, ხოლო თავად დაზარალებული და მისი თანმხლები პირები ამტკიცებდნენ, რომ ჩხუბის დროს ტანს ზევით არაფერი ეცვა. ექსპერტიზები ისე ჩატარდა, რომ არც დაზარალებულის ტანსაცმელი და არც მისი სისხლის ნიმუში საქმეზე დართული არ იყო, ამასთან ექსპერტიზაზე გაგზავნისას, ტანსაცმელის ფუთაზე ლუქის მთლიანობა რამდენჯერმე გაურკვეველ ვითარებაში დაირღვა.


დღეს ძნელია იმსჯელო გამომძიებელთა პროფესიულ მომზადებაზე, მათი კანონმდებლობის ცოდნა-გაგებაზე, რადგან ასეთი უმეტეს შემთხვევაში არ არსებობს. არსებობს მხოლოდ ხელმძღვანელის ნება და სიტყვა, რაც კანონზე მაღლა დგას და ხელმძღვანელის ნებას შეუსაბამონ კანონი, ან არც იწვალონ ამაზე და უბრალოდ დუმილი გამოიყენონ. აქვე ავღნიშნავ, რომ პოლიციის მხრიდან ასეთი ქმედებები არ არის იმდენად უცნაური და მოულოდნელი, რამდენადაც კვალიფიცირებული იურისტებისაგან მიღებული არაადეკვატური ქმედებები და გადაწყვეტილებები. საუბარი მაქვს მოსამართლეებზე, რომელთაც საერთოდ გაგონება არ სურთ კანონის უზენაესობისა და უდანაშაულობის პრეზუმპციის პრინციპების. შაპირისპიროდ, მათი მხრიდან (განსაკუთრებით, მანიპულირებისა და ობივატელური მიზნებისათვის) აქტიურად გამოყენება ე.წ ,,შინაგანი რწმენის” პრინციპი. მოსამართლე შინაგან რწმენას ეძახის ყველაფერ იმას, რაც მას სურს და რისიც მას ეშინია.


სისხლის სამართლაწარმოებაში ეჭვის პრეზუმპციას აქტიურად უპირისპირდება სამართალმწარმოებლის შინაგანი რწმენის კატეგორია და ამ ვითარებაში, რაც არ უნდა საეჭვო შეიქმნას კონკრეტული მტკიცებულების ობიექტური ხასიათი, სამართალმწარმოებლის დისკრეცია ,,შინაგანი რწმენის” ეფექტური იარაღის გამოყენებით უფრო შორს მიდის და შესადავებელიც აღარაფერი რჩება. სამართალმწარმოებელს(მოსამართლეს, გამომძიებელს) ასე სწამს, ვერ ირწმუნა და დაიჯერა ადვოკატის და რა ქნას, ერთი შეხედვით ვერ შეედავები. მაგრამ ამ შემთხვევაში უკვე ჯერი მტკიცებულებათა ერთობლიობაზე მიდგება, რადგან სამართალმწარმოებლის შინაგანი რწმენა დაუშვებელია აშკარად სუბიექტური და დაუსაბუთებელი იყოს. ანუ მოსამართლის, გამომძიებლისა თუ პროკურორის შინაგანი რწმენა მტკიცებულებათა ერთობლიობის შეფასებისას უნდა ფორმირდებოდეს. ამასთან, შინაგანი რწმენის ლეგალური დეფინიცია არ გულისხმობს მტკიცებულებათა ბაზის განაწილებისა და შეფარდების ლოგიკური მნიშვნელობების წარმოჩენას; შეიძლება დაცვის მხარეს მტკიცებულებათა 90 პროცენტი მეტყველებდეს, მაგრამ მოსამართლემ ბრალდების მხარეზე არსებულ მტკიცებულებათა 10 პროცენტს დაუჭიროს მხარი და თქვას, რომ ხარისხი და მნიშვნელობა ამ 10 პროცენტში უფრო მეტია, ან ამ 10 პროცენტში იმდენად უშუალოდ, ბუნებრივად და ამომწურავად იყოს ასახული გარემოებათა წრე, რომ დანარჩენ 90 პროცენტს მნიშვნელობა დაეკარგოს. ეს აბსოლუტურად შესაძლებლადაც მიიჩნევა იქედან გამომდინარეც, რომ მტკიცებულებათა მოპოვების ექსკლუზიური უპირატესობა ბრალდების მხარეს გააჩნია. დაცვის მხარე გარკვეულ ეტაპამდე ბრალდების მიერ თავდაპირველად მოპოვებული მტკიცებულებების კრიტიკით უნდა დაკავდეს, ხოლო მომდევნო ეტაპზე ასევე წარადგინოს მის მიერ დამოუკიდებლად მოპოვებული მტკიცებულებები. ამიტომ ამ რეჟიმში, ორდინალური ადამიანური ფაქტორიდან გამომდინარეც, თავდაპირველად ,,ცხლად” მოპოვებულ მტკიცებულებებს უფრო მეტი ხარისხი უნდა ჰქონდეს. ალბათ 10 ადამიანიდან 9 მაინც ამას გიპასუხებთ. თუმცა ესეთი რამ მხოლოდ ორდინარულ ცხოვრებაში ხდება, ნორმალურ ურთიერთობებში, როდესაც მოვლენათა ბუნებრივ განვითარებას თავისუფალი სოციალური გარემო განაპირობებს. სამართალწარმოების დაწყება კი ამ ნორმალურ, ბუნებრივ ურთიერთობებში ცვლილებების შეტანას გულისხმობს. შესაბამისად, დანაშაული და სხვა სამართალდარღვევა ანომალური სოციალური მოვლენაა და მისი გამოვლენაც ასევე ანომალიური ხერხებითაა შესაძლებელი. მართალია, ამ ურთიერთობებში მადეტერმინირებელი მაინც ზოგადი სოციალურო ყოფაა, მაგრამ სამართალწარმოების ამ სოციალური ყოფასთან შეჯახებისას, სოციალური ფაქტორები უკან გადაიწევს და წინ უპირატესად პოლიტიკურ-სახელმწიფოებრივი პროგრამა ამოქმედდება, რომლის საჭეც სამართალმწარმოებელს უკავია. თავის მხრივ, ინკვიზიციური მანქანის ამოქმედება ადამიანის შეგნებაში ერთგვარ ბუნდოვან, იდუმალ და საშიშ ემოციებს იწვევს და მის ფსიქიკაზე დამთრგუნველად მოქმედებს. თავისთავად, აქ მსჯელობა არ უნდა წავიყვანოთ მხოლოდ იმ მიმართულებით, რომ პოლიცია და პროკურატურა ამ დართრუნველ ეფექტზე არიან დამოკიდებულები და ადამიანთა დაშინების მეთოდით მათთვის სასურველ საბურველს ახვევენ. ეს არასერიოზული და დაუსაბუთებელი მსჯელობა იქნებოდა და თუ ასეთს მაინც აქვს ადგილი პრაქტიკაში, იგი დასჯადი და ერთეული გამონაკლისებია და არა საერთო სურათის შემქმნელი. აქ საკითხი უფრო საინტერესოდ უნდა აიხსნას.


მოწმე, დაზარალებული, თუ სხვა პირი, რომელთა ჩვენება ან განმარტება შეიძლება საქმესთან შემხებლობაში იყოს, ხშირ შემთხვევაში ისეთ კონტექსტებს იძენს, რომ მას აშკარად გამომძიებლის ,,შემოქმედების” კვალი ატყვია. ჩვეულებრივ, მოწმე უნდა დაიკითხოს რაც შეიძლება იზოლირებულ გარემოში და მას წინასწარ არ უნდა აცნობდნენ საქმეზე გამოძიების ვერსიებს ან მიმართულებებს და ამით მას არ უნდა უქმნიდნენ ერთგვარ შთაბეჭდილებებს. თუმცა ამგვარი მსჯელობაც უსაგნოა, რადგან პრაქტიკაში ამის მასიურად მიღწევა აბსოლუტურად შეუძლებელია. თავისთავად ამგვარი ,,შთაბეჭდილებითი ზეგავლენა” მოწმეზე წინასწარი გამოძიების საწყის ეტაპზე მაინც იარსებებს. ამას უნდა შევეგუოთ, მაგრამ ამასთანავე სასამართლომ უნდა გააცნობიეროს, რომ ამგვარ პირობებში მოწმისა და სხვა პირის განმარტებებს არ შეიძლება ექსკლუზიური მტკიცებულებების მნიშვნელობა მიენიჭოს. ამგვარი ორმაგი ფორმაციის პირობებში(,,სიახლე” და ,,შთაბეჭდილებითი ზეგავლენა”) მოწმის ჩვენებას უნდა მიეცეს შეფარდებითი მტკიცებულებითი მნიშვნელობა და მისი ხარისხი არამც და არამც არ უნდა შეიქმნეს სამართალმწარმოებლის შინაგანი რწმენის კატალიზატორი.


აქვე, ყურადღება უნდა მიექცეს იმ გარემოებას, რომ ქართულ სინამდვილეში, ყველა თვითმხილველი(თუნდაც დანაშაულის უშუალოდ შემსწრე პირი) კატეგორიულად წინააღმდეგია გამოძიებაში მოწმეობისა, თუ მისი კონკრეტულ ადგილზე ყოფნა სხვა სახის მონაცემებით არ დგინდება. მისი მოწმედ დაკითხვა ერთგვარად მოვალეობის ზერელედ მოხდის სახეს იძენს და ასეთი მოწმე ცდილობს თავისი სათქმელი გამომძიებლის მეშვეობით თქვას, გამომძიებელმა ჩამოაყალიბოს მისი ჩვენება და მანვე დააფიქსიროს იგი ოქმში. ამგვარი განწყობით მოწმე ყურადღებას აღარ აქცევს მისი ჩვენების ოქმში გადატანის კონტექსტურობას და სიტყვა-სიტყვით მნიშვნელობებს. მას ერთი სურვილი აქვს, დროულად დატოვოს გამომძიებლის კაბინეტი და წავიდეს. ამასთან, ასეთი მოწმე ,,გარეთ” სათქმელსაც იტოვებს, რა ვიცი ჩვენება მე არ დამიწერია, გამომძიებელი წერდა თავისი ხელით და პასუხი გამომძიებელს მოკითხეთო, ასეთი რამ მე არ მითქვამსო და ა.შ.


ეს არის ბრალდების მოწმის ფსიქოლოგია. ასეთი მოწმეები ბრალდების მხარეს ბევრი ჰყავს ხოლმე. ანუ ისეთი მოწმეები, რომელთა მიერ დანახულის ან აღქმულის წარმოჩენას არა თავად ისინი, არამედ გამომძიებელი ახდენს. არის კონკრეტული კატეგორიის საქმეები, როდესაც პირის თუნდაც ერთ ნაბიჯს ან სიტყვას გადამწყვეტი მნიშვნელობა ენიჭება მისსივე ქმედების შეფასებისათვის. მოწმე კი ამდენ რამეს ყურადღებას არ აქცევს და ,,თავის საქმეს” გამომძიებელს ანდობს. თავის მხრივ, გამომძიებლის ინტერესი, გარდა იმისა, რომ საქმის გახსნაა, ბრალდების რაც შეიძლება დამძიმებაცაა, ანუ დანაშაულთა სიმრავლისა და სიმძიმეების სრულად გამოვლენაა, რა დროსაც ხშირ შემთხვევებში გაზვიადება-გადაჭარბებებიც ხშირია. თავის მხრივ არც გამომძიებელია დამოუკიდებელი. მას ხელმძღვანელობათა მთელი სპექტრი ამოძრავებს და საკუთარი აზრის ან გადაწყვეტილების ჩამოყალიბების დროც კი არ რჩება.


მოკლედ რომ ვთქვათ, მოსამართლის(პროკურორის, გამომძიებლის) დამოუკიდებულობა იქ მთავრდება, როცა ის უარს ამბობს უდანაშაულობის პრეზუმპციის ნორმა-პრინციპის გამოყენებაზე.


თუ ისტორიულ ანალიზსაც შევეხებით, აქ საუბარია საჯარო ინტერესის ცივილური შეზღუდვის საყოველთაო პრინციპის უარყოფაზე. Aადრეულ ეტაპზე, როცა სახელმწიფოებში გაბატონებული იყო მართლმსაჯულების ბარბაროსული ელემენტები _ `კბილი კბილის წილ~-ის პრინციპით, როგორც ბრალმდებლის, ისე დაცვის მხარეს ევალებოდათ თანაბარწილად დაემტკიცებინათ პიროვნების დანაშაული და უდანაშაულობა. საქმე ძალიან მარტივად იდგა: შემოღებული იყო გარკვეული მეთოდები, ე.წ ორდალიები (ჩვენს პერიოდში მათ შეიძლება ტესტებიც ვუწოდოთ), რომლის გადალახვის შემთხვევაში პირი უდანაშაულოდ ითვლებოდა, ანდა _ პირიქით (მაგ. გავარვარებული რკინის ნაჭრის გარკვეულ მანძილზე გადაგდება და ა.შ).


შუა საუკუნეებში, მას შემდეგ, რაც ქრისტიანული მორალი სახელმწიფოებრივი მსოფლმხედველობის ნაწილად იქცა, დანაშაულისა და სასჯელის საკითხში ცივილური ელემენტები შემოვიდა. აღორძინების ეპოქაში კი დაიწყეს ფიქრი ადამიანის ბუნებით უფლებებზე და სასამართლო ხელისუფლების დამოუკიდებლობაზე (ჰობსი, მონტესკიე). ასევე უდანაშაულობის პრეზუმპციაზე. ყველა ეს იდეალური წარმოდგენები საბოლოო ჯამში აკუმულირებულ იქნა ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის ევროპულ კონვენციაში (1950წ.).


იდეაში მართლმსაჯულების კუთხით საკითხი დადგა შემდეგნაირად: სახელმწიფო ბრალდებას ეკისრება უპირატესი პასუხისმგებლობა პირის დამნაშავედ ცნობასა და მის უდანაშაულობაზე. ამასთან, სახელმწიფოს ინკვიზიციურ საწყისებმა ადამიანის ბუნებითი უფლებების აღიარებით პროპორციული შეზღუდვები განიცადა. იდეოლოგიურად, მტკიცების ტვირთი განაწილდა შემდეგი პოზიციებით: პროკურატურას დაევალა ალბათობის მაღალი ხარისხით მტკიცება დანაშაულისა, სასამართლოს _ ალბათობის მაღალი ხარისხის ობიექტურ ჭეშმარიტებამდე დასაბუთება, ხოლო ადვოკატს _ ამ ობიექტურ ჭეშმარიტებაში ეჭვის შეტანაც საკმარისად ჩაეთვალა. სასამართლოს განაჩენი უნდა ემყარებოდეს უტყუარ მტკიცებულებებს, ხოლო ამ უტყუარობაში ეჭვის გაჩენაც უკვე საკმარისია პიროვნების გამართლებისთვის. ადვოკატს არ ეკისრება საწინააღმდეგოს სრული მოცულობით მტკიცება, ანუ ბრალდებაში ეჭვის (სკეპსისის) შეტანაც საკმარისია იმისთვის, რომ პირი გამართლდეს. ოღონდ ეს ეჭვი უნდა იყოს რეალური, ობიექტურად შესაძლებელი, ჯანსაღი და არა წარმოსახვითი.


ადამიანის უზენაესი და წარუვალი მსაჯული არის ღმერთი, იგი არის ადამიანის შემოქმედი და მისი განმსჯელიც. სასამართლოს მხოლოდ მართლწესრიგის საჯარო ინტერესებიდან გამომდინარე ევალება პირის დამნაშავეობის დადგენა და უდანაშაულობის დაშვება. თუმცა ამ პროცესში სასამართლო შებოჭილია აბსოლუტური ჭეშმარიტების და სამართლიანობის აღდგენის ქრისტიანული დოგმის პრიმატულობით და სასამართლოს მისია სულაც არაა სწრაფვა ნებისმიერი შემთხვევისათვის საქმეზე სრული და რეალური სურათის მიღება. სასამართლო მხარეთა შეჯიბრებითობის მიხედვით ხელმძღვანელობს და განაჩენსაც ამ პაექრობის შედეგების საფუძველზე აყენებს. ხოლო იმისათვის, რომ საქმეზე ობიექტური სურათის დადგენა მაინც შესაძლებელი გახდეს, ამისათვის მოქმედებს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, ანუ იმ პროცედურული წესების ერთობლიობა, რომელთა დაცვითაც უზრუნველყოფილ და ლეგალიზებულ იქნება პიროვნების დამნაშავეობის ან უდანაშაულობის პრეზუმპცია. ასეთი საპროცესო ნორმების დაუცველობა კი ნიშნავს, რომ საქმეზე ჭეშმარიტების დადგენის პროცესი გასცდა მართლმსაჯულების ფარგლებს, გავიდა ოფიციალური(საჯარო) გამოძიებიდან და მან აშკარად თვითმიზნური, ინკვიზიციური და შურისძიებითი ფორმები(თუ შეიძლება ამას ფორმები ეწოდოს, ველურობას არ გააჩნია არც ფორმა და არც სახე, მას მხოლოდ შინაარსი შეიძლება ჰქონდეს) მიიღო. რაც სასამართლოს ბარბაროსულ მეთოდებამდე აბრუნებს.


მიუხედავად ყოველივე ზემოაღნიშნულისა, როგორც იტყვიან, ნებისმიერ ვითარებაში შეიძლება გამოსავლის პოვნა, თუმცა გააჩნია ეს გამოსავალი რის ფასად იპოვება.


საქმეზე დაცვის ეფექტური საშუალებების გამოყენების ძიების პროცესში მთავარი მნიშვნელობა ენიჭება დასაცავი პირის წინააღმდეგ არსებული მტკიცებულებების სკუპულოზურ და სისტემურ გამოკვლევას. მუშაობის პროცესში ადვოკატმა არ უნდა დაკარგოს კრიტიკის პროფესიული უნარი. ნებისმიერ საბუთს კრიტიკის თვალით უნდა შეხედოს და რაც არ უნდა დამაჯერებელ შინაარსსა და ფორმებს არ უნდა შეიცავდეს ასეთი საბუთი ან რაიმე სხვა სახის მტკიცებულება, თუკი ადვოკატი კრიტიკოსის შეუვალ გრძნობას არ უღალატებს, მათში მაინც მოიძებნება რაიმე დოზის ხელოვნურობის ელემენტები, შეცდომები, საეჭვო გარემოებები. როგორც მინიმუმ ადვოკატი უნდა ცდილობდეს ასეთი მტკიცებულებების ძალა თუნდაც სათუო, სადავო გახადოს. ამ მხრივ ადვოკატის ტვირთი, როგორვ ზემოთ აღინიშნა, არც თუ მძიმეა. ანუ ასეთი სათუოობის ალბათობის შესაქმნელად მტკიცებულების მტკიცებითი მნიშვნელობის მაქსიმუმ 1/2-ით შემცირება უკვე საკმარისია სისხლის სამართლის საქმეში დაცვის განსამტკიცებლად. თუმცა ზოგჯერ სამართალწარმოების დამოკიდებული მდგომარეობა ადვოკატს არ უქმნის ლეგალური შესაძლებლობის ასევე ლეგალურად განხორციელების პირობებს.


დღევანდელი სისხლის სამართლის სასამართლო არ ცნობს მხარეთა შეჯიბრებითობის პრინციპს და შესაბამისად პრიმიტიული განხილვებით შემოიფარგლება. ირღვევა ასევე საქმის ყოველმხრივი გამოკვლევის პრინციპი, რაც ყველაზე მეტად დაცვის მხარეს და ადვოკატს აზარალებს.

ადვოკატს ამჟამად მოქმედი კანონმდებლობით გააჩნია საკმარისი უფლებამოსილება და არასაკმარისი საჯარო მხარდაჭერა, რაც მის საკანონმდებლო ფუნქციებს ბუტაფორიად აქცევს. გაუგებარია, თუკი სისხლის სამართლის კოდექსში არსებობს მუხლი ჟურნალისტური, სახალხო დამცველის საქმიანობისთვის, გამოძიებისთვის, მართლმსაჯულებისათვის ხელის შეშლის მუხლები, რატომ არ უნდა არსებობდეს საადვოკატო საქმიანობისთვის ხელის შეშლის დამსჯელი ნორმა. არადა, ამგვარი ნორმა მნიშვნელოვან ბერკეტს შესძენდა ადვოკატს საკუთარი უფლებამოსილების სრულად განხორციელებისა და მართლმსაჯულებაში ქმედითი ადგილის მოპოვების მიმართულებით.


ავტორი
რევაზ რიჟამაძე

http://azrebi.ge/index.php?m=734&newsid=152